Parayla Yardımseverlik Yanılsaması

Birçok toplum içerisinde sosyal sorumluluk çalışmalarının sadece kapital sahibi bir kesim insan tarafından yapılabileceği düşünülmektedir. Fakat sosyal sorumluluk gibi kutsal bir görev sadece kapital sahibi bir kısım insana endeksli değildir. Evet, para gerekli bir enstrümandır ama müziğin oluşması için enstrümanın yanı sıra müzisyenler yani insanlar gerekir. Sadece birkaç kişinin öttürdüğü borazan ile sadece kakofoni oluşturulabilir.

Kişilerin toplumla paylaştıkları yaşam alanlarının yaşanır hale gelebilmesi için sosyal sorumluluk, yani toplumsal sorumluluk bilinci içerisinde çaba sarf etmeleri gerekmektedir. Ancak bu çaba sonucu oluşan bir orkestra ile harika, insanları mest eden bir harmoni oluşturulabilir ki biz buna sosyal sorumluluk bilinci diyoruz çünkü sadece bu bilince sahip bir orkestra harmoni oluşturabilir.

Toplumlar bu gerçeği anlamadığı sürece, bir kesim kapital sahibi insanın sosyal sorumluluk yaklaşımına bağımlı bir kısır döngü içerisine sıkışmaları kaçınılmazdır.

Bir toplumun sosyal ya da ekonomik kalkınmasının gerçekleşmesi, sosyal sorumluluk bilincinin tam anlamıyla anlaşılarak hayata geçirilmesi ile mümkün olabilir. Bunun aksi bir kalkınma modelini düşünmek sadece ahmaklıktır.

Kaldı ki, şu konuya da dikkat çekmek gerekir. Dünya Yardımseverlik Endeksi kriterleri, bir ülkenin ulusal ya da uluslararası ortamda yaptığı bağışların ne derece yüksek olduğuna göre değil, toplumun genelinin sosyal sorumluluk çalışmalarına katılımına bakmaktadır. Bu noktada ülkemizin yardımseverlik endeksinde sondan yedinci olması bizi son derece üzmektedir.

Sosyal sorumluluk bilinci bir ülkenin onurudur ve bu onura sahip kişiler sosyal sorumluluk çalışmalarına katılımcı olma iradesine sahiptirler. Ayrıca bu onur, para ve bağışlarla satın alınabilecek bir değer de değildir.

Daha kestirmeden söyleyecek olursak, bir kesim insanın daha sonra vergiden düşmek üzere kamu yararına STK'ya yaptığı bağışlarla sosyal sorumluluk da, yardımseverlik de olmaz. Daha da anlaşılır olalım! Para bağışlarıyla yardımsever olunmaz sadece yardımsever kişilerin bir şeyler yapmasına aracı olunabilir. Bu da güzeldir ama gerçek yardımsever hem parayı veren, hem de kendi topraklarında olanlara dair fiili anlamda harekete geçenlerdir.

Yardımseverliğin tanımını tekrar hatırlayalım. Gücü ve imkânı oranında karşılık beklemeden başka birinin iyiliği için çaba gösteren kişi. Buraya dikkat edelim! Para gösteren değil, çaba gösteren diyor! Yani tanımı gereği çabasız yardımseverlik olmuyor. Tabi gelirinin milyonda biri oranında çek kesmeyi bir çaba olarak görüyorsanız o başka.

Daha da açık olmak gerekirse, iyi niyetin hareket bulmuş hali yardımseverliktir. Kişi kendini iyi niyetliliği konusunda parasıyla ya da düşünceleriyle kandırabilir fakat son tahlilde gerçek çok açıktır. Komşunun açlığından haberdar olmak için kulaktan dolma değil, gidip komşunu ziyaret ederek haberdar olmak gerekir. Yoksa komşunun açlığından bihaber, ortalığa para saçan popülist bir takım güruhtan ileri gitme ihtimalimiz yoktur.

Garip, ama gerçek bu ve bu gerçeği birçok şekliyle yaşamış biri olarak sizlere aktarıyorum. Artık çeşitli bahanelerle kendini kanırıp kandırmamak size kalmış.

Sağlıcakla kalın...

Alparslan VARER ÜNALAN

alparslan@yasamvetoplum.com